Undang-undang Pelabuhan Kedah dari Perspektif Sejarah dan Budaya (Kedah Port Laws from the Historical and Cultural Perspectives)

Abstract

Kajian ini bertujuan menjelaskan beberapa aspek sejarah dan budaya Melayu yang terdapat dalam manuskrip Undang-undang Pelabuhan Kedah bertarikh 1060 H/1650 M. Undang-undang ini dipercayai telah menjadi panduan kepada semua pedagang yang berdagang di pelabuhan Kuala Kedah dari abad ke-17 hingga abad ke-19 termasuklah pedagang dari India, China dan Eropah. Pelabuhan Kuala Kedah juga dipercayai telah muncul sebagai pelabuhan terbesar di Nusantara ketika itu, iaitu selepas kejatuhan Melaka dan kemerosotan pelabuhan Banda Aceh. Kemunculan pelabuhan Kuala Kedah sebagai pelabuhan terpenting di rantau ini telah mendorong kerajaan Kedah pada masa itu untuk mengkanunkan undang-undang pelabuhannya sendiri. Manuskrip undang-undang pelabuhan Kedah ini dianggap sebagai undang-undang pelabuhan Melayu lama yang paling lengkap. Justeru, kajian ini menggunakan pendekatan analisis teks berdasarkan manuskrip Undang-undang Pelabuhan Kedah versi Raf 77 dan dibantu dengan manuskrip Undang-undang Pelabuhan Kedah versi MS 40329 dan ML 25. Hasil kajian ini mendapati terdapat banyak aspek sejarah dan budaya Melayu berkaitan dengan perdagangan dan kewangan yang sebahagiannya telah membentuk jati diri bangsa Melayu itu sendiri sehingga sekarang.

This study aims to unravel some aspects of Malay culture and history that are found in the Kedah Port Laws, dated 1060 H/1650 M. It is believed that these laws served as a guide to traders including those from India, China and Europe who traded at the port of Kuala Kedah between the 17th century and the 19th century. Kuala Kedah emerged as the largest port in the archipelago after the fall of Malacca and the decline of the port of Banda Aceh. The emergence of Kuala Kedah as the most important port in the region led the Kedah government at the time to codify its own port laws. The Kedah Port Laws manuscript is regarded as the most complete old Malay port laws. This study is a text analysis of the Kedah Port Laws manuscript version Raf 77 and the Kedah Port Laws manuscript version MS 40329 and ML 25. The study reveals that there are many aspects of the Malay culture and history associated with trade and finance that are integral to the Malay identity until today.